Een Leven Lang Ontwikkelen is op dit moment een belangrijk thema binnen veel organisaties. Ook binnen de politiek staat dit thema hoog op de agenda. Er bestaan inmiddels vele instrumenten en beleidsvoorstellen om een Leven Lang Ontwikkelen te stimuleren en te implementeren.
Gezien het belang van een Leven Lang Ontwikkelen voor maatschappij, organisaties en individuele medewerkers, besteden wij de komende tijd in een aantal blogs aandacht aan dit thema.
In dit eerste blog: Waarom is het zo belangrijk om een Leven Lang Ontwikkelen te stimuleren en te faciliteren? en ‘Wat verstaan we precies onder een Leven Lang Ontwikkelen?
Een belangrijk thema
Dat een Leven Lang Ontwikkelen (LLO) op dit moment een belangrijk thema is binnen veel organisaties en binnen de overheid is niet verwonderlijk. De trends in de samenleving laten duidelijk zien dat het van belang is om wendbaar te zijn en je aan te kunnen passen aan je omgeving. Voor zowel organisaties als voor het individu geldt survival of the fittest. Kilian Wawoe (2021) schrijft hier treffend over in zijn boek ‘Het Corporate Brein’:
“Een veelvoorkomend misverstand over de theorie van Darwin is dat in de evolutie de sterkste overleeft. Dit is niet waar: degenen die zich het beste kunnen aanpassen aan veranderingen zijn degenen die overleven. Het woord ‘fit’ in survival of the fittest betekent niet lichamelijke fitheid, maar ‘passend’ bij de omgeving. “
Waarom is een Leven Lang Ontwikkelen een belangrijk thema?
Het rapport Ongekend Talent van de Rijksoverheid (2020) benoemt 3 trends die van invloed zijn op het type werk, de kwaliteit van werk en de gevraagde vaardigheden. Deze trends zijn al een tijdje zichtbaar in de samenleving en zullen daardoor wellicht geen verrassing zijn. De verwachting is echter dat deze trends zich steeds verder zullen ontwikkelen. Er zal een groeiend beroep worden gedaan op specifieke kennis en vaardigheden. Tevens wordt de noodzaak tot aanpassingsvermogen en wendbaarheid steeds groter.
Trend 1: digitalisering en automatisering
De verwachting is dat vier op de tien banen in Nederland verdwijnen of fundamenteel veranderen door de opkomst van nieuwe technologieën. In welke mate en met welk tempo de technische mogelijkheden daadwerkelijk gaan worden toegepast, hangt af van de diffusiesnelheid van de technologie en de aanpassing in de praktijk.
Trend 2: globalisering
Ruim vier op de tien banen in Nederland zijn op een of andere manier afhankelijk van buitenlandse vraag. Om concurrerend te blijven is het voor Nederland belangrijk om een goed geschoold en wendbaar aanbod van arbeid te hebben. Delen van de industriesector zijn inmiddels verplaatst naar het buitenland, waardoor kennis steeds belangrijker wordt.
Trend 3: vergrijzing
De verhouding tussen gepensioneerden en werkenden zal steeds verder verslechteren. De AOW-leeftijd wordt steeds hoger, waardoor ook de sociale voorzieningen in Nederland kunnen blijven bestaan. Dit betekent dat werkenden zich op steeds latere leeftijd en dus langer moeten blijven ontwikkelen en bijscholen om “productief” te blijven.
Bovenstaande trends zijn met name gericht op ontwikkelingen in de samenleving. Voor individuen betekent dit dus dat er een groter beroep gedaan wordt op het aanpassingsvermogen. Dit biedt kansen voor iedereen. Juist nu is het dus belangrijk om met medewerkers in gesprek te gaan over een LLO. Door deze trends wordt de urgentie om een LLO op de agenda te zetten op steeds meer plekken gevoeld.
Wat is een Leven Lang Ontwikkelen?
Kuijpers en Draaisma (2020) hebben binnen de Bijzondere Leerstoel Leeromgeving & -Loopbanen uitgebreid onderzoek gedaan naar een Leven Lang Ontwikkelen. Ze zijn daarbij tot de volgende definitie gekomen van LLO:
“Gedurende hete hele leven (pro)actief ontplooien van kwaliteiten op basis van motieven en mogelijkheden, voor een duurzame bijdrage aan de samenleving, eigen werkomgeving, gezondheid en geluk, voor nu en in de toekomst.”
Deze definitie sluit aan bij de hedendaagse opvatting dat loopbaanontwikkeling niet alleen gaat over werken en leren, maar ook om de persoonlijke ontwikkeling in relatie tot de veranderende omgeving en het leveren van een bijdrage aan de maatschappij.
Uit het onderzoek blijkt ook dat medewerkers zeker erkennen dat een leven lang ontwikkelen zeer belangrijk is om persoonlijke doelen te realiseren. Echter, het zijn alleen de mensen met een sterke intrinsieke motivatie die daadwerkelijk ontwikkelingsgedrag laten zien. Hoe kun je dit als organisatie doorbreken? In het volgende blog gaan we hier verder op in.